Các yếu tố ảnh hưởng đến nông sản sau thu hoạch (Tiếp theo)

Thiệt hại về sản lượng

Theo thống kê tổn thất sau thu hoạch của các loại nông sản trên thế giới là khoảng 10-20%, trong đó sản phẩm rau, hoa quả tươi tổn thất ở các nước phát triển là 25% và 50% ở các nước đang phát triển. Phần lớn các thất thoát này là do thối hỏng bởi các vi sinh vật gây ra đặc biệt là do nấm và vi khuẩn. Sự thối hỏng này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến số lượng và chất lượng nông sản sau thu hoạch. (CABI 2002). Theo Pimental & cs. 1978 thiệt hai về lương thực và cây có sợi bởi các loại sinh vật hại ước tính khoảng một nửa sản lượng trên toàn thế giới. Ở Thái Lan thiệt hại trung bình sau thu hoạch của nông sản xuất khẩu là 17%, có thể lên đến 30-35% phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và khoảng cách vận chuyển nông sản đến nơi tiêu thụ (A.K. Thompson, 1996)
Thiệt hại của nông sản tại các nước đang phát triển (Anon, 1978. US NRC)
 

Cây	Thiệt hại ước tinh %	Cây	Thiệt hại ước tinh %
Táo	14	Sà lách	62
Cây có múi	20-95	Suplơ	49
Chuối	20-80	Khoai tây	5-40
Đu đủ	40-100	Hành	16-35
Nho	27	Cà rốt	44
Sắn	10-25	Cà chua	5-50
Chuối sợi	35-100	Khoai sọ	10-50
Khoai lang	35-45	Cải bắp	37

 
  Thiệt hại về chất lương nông sản
 
Vi sinh vật gây hại không chỉ làm giảm sản lượng nông sản do thối hỏng mà chúng còn làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng nông sản. Hàm lượng các chất đường, đạm, chất béo, vitamin ở các nông sản nhiễm bệnh giảm đáng kể so với nông sản sạch, không bị nhiễm bệnh.
Các loại hạt củ quả khi bị nấm hoặc vi khuẩn tấn công thường bị biến màu, hoặc hình thành các vết đốm làm ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm của chúng. Ví dụ: Đốm đen hạt lúa, mốc hồng ngô, thán thư chuối….


 
Một số hư hỏng nông sản sau thu hoạch do vi sinh vật gây ra
 
Một số loại nấm và vi khuẩn còn gây thối các loại nông sản có chứa nhiều nước như rau, củ quả. Ví dụ: Thối xám nho, thán thư xoài, mốc xanh, mốc lục cam chanh, thối nhũn cải bắp, thối ướt khoai tây, thối đen ruột mía….

  
Vi sinh vật sinh ra độc tố
 
Vi sinh vật gây hại khi phát triển trên nông sản chúng sinh ra độc tố làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người và gia súc. Một số loại nấm mốc như nấm mốc cúc vàng Aspergillus flavus và A. parasiticus khi gây hại trên nông sản chúng sinh ra độc tố Alflatoxin gây ung thư cho người và gia súc khi ăn phải. Các loại hạt đặc biệt là hạt lạc thường nhiễm loài nấm này. Nấm Fusarium tiết ra độc tố là Fumonisin và Acid Fusarinic. Nấm Penicillium tiết ra độc tố Patulin.