Nhiều năm nay, ngành chăn nuôi – thú y đã có nhiều cố gắng trong cải tiến các phương pháp phòng bệnh và chữa bệnh cho gia súc, gia cầm, thu được nhiều kết quả đáng khích lệ. Ngoài việc sử dụng thuốc men và phương pháp chữa bệnh theo y học hiện đại, chúng ta đã ứng dụng nhiều bài thuốc, cây thuốc của y học cổ truyền trong việc phòng bệnh cho vật nuôi.
Ngoài hiệu quả phòng chữa bệnh, giúp hạn chế sử dụng kháng sinh, cây cỏ làm thuốc không hoặc rất ít độc hại cho cơ thể vật nuôi và môi trường.
Đối với gia súc, gia cầm thường hay mắc một số bệnh gây hội chứng tiêu chảy, nguyên nhân rất đa dạng có thể do virut, vi khuẩn, ký sinh trùng và nội khoa. Dù nguyên nhân nào gây ra thì tiêu chảy cũng dẫn đến mất nước, con vật gầy yếu và tỷ lệ chết khá cao. Có nhiều nguyên nhân không thể dùng thuốc diệt được nguyên nhân gây bệnh nhưng cũng có thể dùng thuốc nam để điều trị triệu chứng, đồng thời nhờ sức đề kháng của cơ thể đẩy lùi bệnh.
* Một số bài thuốc nam trị tiêu chảy:
1. Tiêu chảy kèm đau bụng:
Bài 1: Vỏ măng cụt khô 60g
Hạt mùi 5g
Hạt thì là 5g
Nước 1200ml
Đun sôi sắc kỹ cho cạn còn 600 ml. Cho gia súc uống 120 ml/lần. Ngày uống 2 lần.
Bài 2: Vỏ quả măng cụt: 10 vỏ
Cho nước ngập vỏ măng cụt, đun sôi 15 phút, ngày cho gia súc uống 3 – 4 chén to.
Vỏ quả măng cụt
2. Tiêu chảy kèm nôn:
Hồ tiêu 100g
Bán hạ 100g
Hai thứ trên tán nhỏ, dùng nước gừng viên bằng hạt đậu. Ngày uống 15 – 20 viên. Dùng nước gừng uống với thuốc
3. Chữa đau bụng, nôn mửa, ăn không tiêu, lị có sốt
Ô dược 4g
Hương phụ 4g
Nước 1000ml
Sắc và cô đặc còn 300 – 500ml. Cho uống trong ngày. Có thể tán nhỏ, thêm nước hồ thành viên bằng hạt ngô, ngày uống 10 – 20 viên.
4. Chữa tiêu chảy mất nước, đau bụng:
Bài 1: Gừng sấy khô, tán nhỏ 50g
Nước cơm trộn: vửa đủ làm thành bột nhão
Ngày uống 5 – 8g uống bằng nước cơm hay cháo.
Củ gừng
Bài 2: Vỏ quả măng cụt 10 vỏ
Nước sạch 300ml
Đun sôi, cô đặc còn 100ml. Uống trong ngày.
Bài 3: Vỏ măng cụt khô 60g
Hạt mùi 5g
Hạt thì là 5g
Nước 1000ml
Đun sôi, sắc kỹ cho cạn còn 300ml, mỗi ngày uống 100ml.
Cây, hạt thì là
Bài 4: Lá ổi non, búp ổi 20 – 25g
Lá chè 20 – 25g
Gừng 10g
Nước 1000ml
Sắc đặc lại còn 300ml, cho gia súc uống 1 lần
Cây chè
5. Tiêu chảy nhiều lần trong ngày, phân thối khắm
Hoằng đằng 500g
Bột cỏ sữa lá nhỏ 500g
Nước sạch 1000ml
Đun sôi, cô đặc còn 300ml, chắt lấy nước, cho thêm đường glucoza và cho gia súc uống với liều 1 ml/kg trọng lượng. Ngày uống 2 – 3 lần, liên tục 7 – 10 ngày.
Cây hoàng đằng
(Theo tài liệu “Phòng trị một số bệnh thường gặp trong thú y bằng thuốc nam)
