Đến hẹn lại lên” cứ đến khoảng từ tháng 11 đến tháng 2 âm lịch năm sau, dọc hai bên bờ đập Tam Giang thuộc dòng sông Cái chảy qua đoạn xã An Thạch, huyện Tuy An, Phú Yên, mỗi đêm người dân nơi đây và các vùng lân cận lại nhộn nhịp đổ xô đi bắt cá chình con bán giống
Thay vì gọi tên đầy đủ là “cá chình”, bà con nơi đây quen gọi tắt là “chình”.
Đặc điểm của cá chình là loại di cư, cá mẹ đẻ trứng ở biển sâu, cá chình con sau đó bơi dạt vào vùng cửa sông kiếm ăn và lớn lên. Tuy nhỏ nhưng chúng rất khoẻ có thể trườn lên trên đập nước ngăn cao từ 1-2 m. Đến lúc trưởng thành, cá chình lại về biển đẻ trứng. Chính vì tập tính này mà hiện tại nguồn cá chình giống chủ yếu vẫn được đánh bắt trong tự nhiên. Ở Phú Yên, nguồn chình giống được đánh bắt phần lớn ở đập Tam Giang thuộc thôn Hội Tín, xã An Thạch, huyện Tuy An.
Công việc xúc chình con giống chỉ cần những dụng cụ đơn giản, chỉ là tấm lưới lỗ dày gắn vào hai thanh tre, mỗi người một chiếc đèn pin đội đầu và vợt để xúc chình con. Hai người nắm giữ 2 thanh cây ở hai đầu lưới, khom người xúc một đầu lưới xuống nước rồi kéo lên, nếu có chình con thì dùng vợt vớt lên bỏ vào xô đựng. Nếu như đi một người thì chỉ cần dùng cái vợt lưới.
Trong màn đêm yên ả, trong cái lạnh bất thường, đỏng đảnh của thời tiết tháng Giêng Ất Tỵ, tôi đi men theo con đập nước Tam Giang trò chuyện cùng bà Nguyễn Thị Bảy (thôn Hội Tín, xã An Thạch, Tuy An), bà vừa cầm vợt xúc vừa chia sẻ: Nhà bà ở gần đập Tam Giang này, hành nghề cũng đã hơn 10 năm nay. Theo kinh nghiệm thì trời mưa càng nhiều, chình con xuất hiện cũng càng nhiều, Để bắt chình con, bà con có thể làm suốt đêm, nếu găp lộc trúng luồng cá chình thì bà con có thể làm liên tục thậm chí qua ngày hôm sau. Đêm nào “gặp lộc”, một mình bà có thể xúc được 200-300 con. Năm nay, chình con xuất hiện khá dày nên bà con thu nhập khá ổn. Có hộ, tất cả các thành viên trong gia đình đều tham gia săn chình con giống. Giá cả tuỳ vào con lớn nhỏ, bình quân mỗi con chình giống được chủ vựa mua dao động từ 2.400 -2.500 đồng/con, nếu con to bằng đầu đũa thì được mua giá cao hơn 5.000 đồng/con.
Theo chị Phụng là đại lý thu mua chình con giống gần đập Tam Giang (thôn Hội Tín, xã An Thạch, Tuy An) cho biết: mỗi đêm chị thu mua khoảng hơn 5.000 con chình giống, hôm nào ít thì tầm 3.000 con.
Bà Bảy cho biết mỗi đêm đi bắt chình giống, bà cũng kiếm được khoảng 500 nghìn đồng. Nếu nhà có nhiều thành viên cùng tham gia thì thu nhập cao hơn để cải thiện kinh tế gia đình. “Đây là lộc trời ban tặng cho bà con vùng ven sông Cái, đập Tam Giang này”, bà Bảy cười hớn hở.
Quang cảnh bà con đang vớt chình con giống ở đập Tam Giang
Bà Bảy vớt chình con giống
Chình con giống vớt được cho vào xô
