Trong cái nắng như đổ lửa của mùa hè ở khu vực lòng chảo miền núi Sơn Hòa, khi hai bên đường với những vạt cây cỏ vàng khô, ánh mắt tôi bỗng mát dịu lại trước một vùng mía xanh tốt tại Vực Dài, thôn Hòn Ông, xã Sơn Phước. Từ tò mò, ngạc nhiên, đến lân la tìm hiểu, tôi mới biết diện tích này thuộc trại sản xuất mía của hộ anh Phạm Xuân Thủy, anh đã tận dụng nguồn năng lượng mặt trời dồi dào để xây dựng hệ thống bơm tưới cho mía.
Hướng dẫn chúng tôi đi tham quan các ruộng mía của gia đình, anh Thủy cho biết sau khi tìm hiểu các tài liệu về sử dụng điện năng lượng mặt trời (ĐNLMT), anh nảy sinh ý tưởng lắp đặt hệ thống năng lượng để tưới cho mía. Hệ thống ĐNLMT của gia đình anh gồm 15 tấm pin lắp trên mái hiên trại, tổng diện tích lắp đặt khoảng 50 m2 cho sản lượng điện tương đương 7,5 Kwh, điện qua hệ thống biến tầng để phát ra điện 3 pha sử dụng cho máy bơm 5,5 HP. Nước được bơm trực tiếp từ suối, máy bơm bơm nước và đẩy xa trên 1.000 m nếu tưới các đám mía khu vực đồi dốc, đối với các ruộng mía khu vực bằng phẳng thì còn bơm được xa hơn, anh sử dụng súng bắn nước của Israel để tưới mía. Chi phí để lắp đặt hệ thống ĐNLMT của gia đình anh Phạm Xuân Thủy khoảng 100 triệu đồng, trong đó chi để mua hệ thống 15 tấm pin, biến tầng khoảng 75 triệu đồng, chi mua máy bơm và hệ thống dây tưới khoảng 25 triệu đồng.
Giàn pin năng lượng mặt trời của gia đình anh Phạm Xuân Thủy
Tổng diện tích mía của gia đình anh khoảng 30 ha nhưng diện tích mía được tưới bằng ĐNLMT chỉ được 7 ha, nguyên nhân do các ruộng mía của gia đình anh ở gần cuối nguồn nên nguồn nước suối tự nhiên không đủ để tưới mặc dù lượng điện sản xuất ra từ ĐNLMT dư rất nhiều. Anh Thủy cho biết sử dụng ĐNLMT để tưới rất phù hợp đặc biệt là những vùng chủ động được nguồn nước hoặc có nước dồi dào vì chỉ tốn tiền đầu tư một lần trong khi đó tuổi thọ trên 20 năm. Trồng mía phải thâm canh và quan trọng là có tưới thì mới có hiệu quả cao, theo ước tính nếu trồng mía chỉ trông nhờ nước trời thì năng suất giỏi lắm chỉ 50-60 tấn mía cây/ha, còn nếu trồng mía có tưới nước thì năng suất lên đến 90-100 tấn mía cây/ha, hiệu quả cao gần như gấp đôi.
Về so sánh hiệu quả của việc sử dụng ĐNLMT để tưới cho mía so với phương pháp bơm tưới truyền thống, anh Thủy ước tính nếu không sử dụng điện ĐNLMT mà tưới nước bằng chạy máy dầu thì 1 ha chi phí khoảng 20 lít dầu (2 ngày tưới), chi phí khoảng 400.000 đồng, 1 vụ mía cần tưới khoảng 10 lần, tổng chi phí tiền dầu để tưới 1 ha mía trong 1 vụ khoảng 4 triệu đồng, trong khi đó nếu sử dụng ĐNLMT thì chỉ tốn công theo dõi, di chuyển ống tưới, khu vực tưới… Với số vốn đầu tư ban đầu khoảng 100 triệu đồng, sử dụng ĐNLMT qua vài vụ mía thì anh đã thu hồi được vốn đầu tư.
Anh Phạm Xuân Thủy tưới nước bằng điện năng lượng mặt trời
Anh Thủy cho biết thêm việc sử dụng ĐNLMT để tưới cho mía tại gia đình anh trong 2 vụ mía vừa qua ổn định, việc vận hành không gặp khó khăn gì, anh đang nghiên cứu chuyển đổi hệ thống tưới từ sử dụng béc sang tưới nhỏ giọt để tiết kiệm nước tưới hơn mặc dù chi phí đầu tư cao hơn nhưng hiệu quả sử dụng lâu dài, có hiệu quả kinh tế cao hơn.
Mọi người có thể đến tham quan, học tập nô hình sử dụng ĐNLMT để tưới cho mía tại hộ gia đình anh Phạm Xuân Thủy tại địa chỉ thôn Hòn Ông, xã Sơn Phước, huyện Sơn Hòa, điện thoại 0984870049.
